Ik heb een jong vogeltje gevonden, wat nu?
Tijdens het broedseizoen, van mei tot juli, komt het vaak voor dat mensen een jonge vogel vinden en zich afvragen wat ze moeten doen. Vaak lijkt het alsof het diertje hulp nodig heeft, maar in de meeste gevallen is dat niet zo. Daarom beantwoorden we hier zes veel gestelde vragen over hoe je het beste kunt handelen.
Jonge vogels horen soms op de grond te zitten
Het is belangrijk om te weten dat jonge vogels vaak het nest verlaten voordat ze volledig kunnen vliegen. Ze brengen een paar dagen door op de grond of in lage takken, terwijl hun ouders hen blijven voeren en leren overleven. In de meeste gevallen is het dus het beste om een jonge vogel met rust te laten.
Zelfs als je de ouders niet ziet, zijn ze waarschijnlijk in de buurt. Ze vermijden mensen en zoeken voedsel, maar ze laten hun jong niet zomaar in de steek. Probeer afstand te houden, want menselijke aanwezigheid kan voor stress zorgen. Hierdoor kunnen ouder vogels besluiten niet de jongen te benaderen.
Maar wat als de situatie anders ligt? Hier zijn antwoorden op enkele veelvoorkomende vragen:
Kan ik een gevonden jong terugzetten in het nest?
Als het vogeltje nog kaal of bedekt met dons is, hoort het echt in het nest. Als je zeker weet waar het nest is en het jong er gezond uitziet, kun je het voorzichtig terugplaatsen. Oudervogels laten hun jong niet in de steek door jouw geur – vogels hebben namelijk een slecht reukvermogen.
Wat als je niet bij het nest kunt komen?
Als het nest te hoog is of niet te vinden, kun je zelf een vervangend nest maken. Gebruik hiervoor een plastic bakje (bijvoorbeeld een leeg boterbakje) of, voor grotere vogels, een oude emmer. Maak enkele gaatjes in de bodem, zodat regenwater eruit kan lopen. Leg gras, bladeren of stro in het bakje en hang het zo hoog mogelijk in de buurt van de vindplaats op. De oudervogels zullen hun jong gewoon blijven verzorgen, zolang het gezond is en op gehoorafstand blijft. Soms worden zwakke of zieke kuikens bewust door de ouders uit het nest gezet omdat ze iets mankeren. Het kan dus soms zijn dat het vogeltje het alsnog niet redt.
Als de vogel al veren heeft, is terugplaatsen niet nodig. Laat hem dan gewoon zitten, zoals eerder uitgelegd.
Wat als de vogel in gevaar is, bijvoorbeeld bij een weg of een kat?
Een jonge vogel met veren kun je voorzichtig naar een veiligere plek verplaatsen, bijvoorbeeld een struik of een rustige berm. Zorg ervoor dat het diertje niet te ver wordt weggezet. Zo blijft het dier binnen gehoorafstand van zijn ouders en kunnen ze het vogeltje vinden.
Heb je zelf een kat? Houd deze dan een paar dagen binnen of vraag buren hetzelfde te doen. Dit vergroot de overlevingskansen van de jonge vogels.
Wat als de vogel gewond is?
Als het dier zichtbaar gewond is – bijvoorbeeld een slepende poot, een hangende vleugel of bloed op de veren – bel dan de Dierenambulance.
Een gezonde, gevederde jonge vogel heeft echter geen menselijke hulp nodig.
Kan ik een jonge vogel zelf verzorgen?
Hoe goed bedoeld ook, neem een jonge vogel nooit mee naar huis. Ze hebben hun ouders nodig om te leren overleven. Daarnaast kan een tamme vogel later in de problemen komen, bijvoorbeeld door bedelend gedrag naar mensen toe.
Bovendien is het bij de wet verboden om wilde vogels zelf op te vangen en groot te brengen.
Zijn er uitzonderingen?
Ja, zwaluwen (zoals de boerenzwaluw, huiszwaluw en gierzwaluw) verlaten hun nest pas als ze goed kunnen vliegen. Vind je zo’n vogel op de grond en hij heeft al veren, dan is er iets mis en kun je de dierenambulance bellen.
Een ander bijzonder geval zijn uilskuikens. Deze jonge uilen verlaten hun nest al als ze nog niet volledig ontwikkeld zijn. Ze klauteren in bomen en leren zo zelfstandig worden. Zie je een jonge uil? Laat hem met rust, want de ouders zijn waarschijnlijk in de buurt en beschermen hem fel.